《学记》

凡学之道．严师为难．师严然后道尊．道尊．然后民知敬学．是故君之所不臣于其臣者二．当其为尸．则弗臣yědāngqíwéishīzéfúchényědàxuézhīlǐsuīzhàoyútiānzǐwúběimiànsuǒyǐzūnshīyězhījìngxuéshìgùjūnzhīsuǒbùchényúqíchénzhěèrdāngqíwéishīzéfánxuézhīdàoyánshīwéinánshīyánránhòudàozūndàozūnránhòumínfúchén也．当其为师．则弗臣也．大学之礼．虽诏于天子．无北面．所以尊师也．

shànxuézhěshīyìérgōngbèiyòucóngéryōngzhībúshànxuézhěshīqínérgōngbànyòucóngéryuànzhīshànwènzhěrúgōngjiānmùxiānqíyìzhěhòuqí 善学者．师逸而功倍．又从而庸之．不善学者．师勤而功半．又从而怨之．善问者如攻坚木．先其易者．后其节目．及其久也．相说（tuō）以解．不善问者反此．善待问者如撞钟．叩之以小者则小鸣．叩之以大者则大míngdàiwènzhěrúzhuàngzhōngkòuzhīyǐxiǎozhězéxiǎomíngkòuzhīyǐdàzhězédàdàiqíróngránhòujìnqíshēngbúshàntàwènzhějiémùjíqíjiǔyěxiāngyǐjiěbúshànwènzhěfǎncǐshàn鸣．待其从(cōng)容．然后尽其声．不善荅（dá）问者fǎncǐcǐjiējìnxuézhīdàoyě

jìwènzhīxuébùzúyǐwéirénshībìyěqítīnghūlìbù反此．此皆进学之道也． 记问之学．不足以为人师．必也其听语(yù)乎．力不néngwènránhòuzhīzhīérbùzhīsuīshězhīkěyěliáng能问．然后语(yù)之．语(yù)之而不知．虽舍之可也．良yězhīzǐbìxuéwéiqiúliánggōngzhīzǐbìxuéwéishǐfǎnzhīchēzàimǎqiánjūnzǐcháyúcǐsānzhěkěyǐyǒuzhìyúxuéyǐ冶之子．必学为裘．良弓之子．必学为箕（jī）．始驾马者反之．车在马前．君子察于此三者．可以有志于学矣． 古之学者．比物丑类．鼓无当(dàng)于五声．五声fúdébùhéshuǐwúdāngyúwǔsèwǔsèfúdébùzhāng

wǔguānwǔguānfúdébùzhìshīwúdāngyúwǔfúwǔfúfúdébùqīngǔzhīxuézhěbǐwùchǒulèigǔwúyúwǔshēngwǔshēngxuéwúdāngyújiàmǎzhě弗得不和．水无当于五色．五色弗得不章．学无当于五官．五官弗得不治．师无当于五服．五服弗得不亲． 君子曰．大德不官．大道不器．大信不约．大时不齐．察于此四者．可以有志于学矣．三王之祭川也．皆先河而后海．或源也．或委也．此之谓务本． héérhòuhǎihuòyuányěhuòwěiyěcǐzhīwèiwùběnqícháyúcǐsìzhěkěyǐyǒuzhìyúxuéyǐsānwángzhījìchuānyějiēxiānjūnzǐyuēdàdébùguāndàdàobùqìdàxìnbùyuēdàshíbù